13 - Paryż nigdy nie ma końca

Park Lukseburski 

" Czytam tekst poety Ullana o Marguerite Duras i jakbym ją miał przed oczyma: "Marguerite bezustannie zadawała pytania. Było to echo i filtr tego, o co pytała samą siebie. Prowokowała konflikty i uciekała się do persfazji, stawała się melodramatyczna i komiczna. Domagała się z całą mocą, żeby przyjąć jej rację, gdy w istocie wcale tego nie pragnęła. Przerzucała się z kieliszka na paieros i odwrotnie, przechodziła od spazów do grobowego milczenia. Wyginała ozdobione licznymi pierścionkami dłonie, bawiła się okularami lub w nagłym geście leciutkiej kokieterii sięgała po foulard. Często śmiała się i płakała. Z łatwością? kto wie! W rzeczywistości było wiadomo coraz mniej. W każdym razie mniej, niż ona chała wiedzieć". 

 Będę ją zawsze pamiętał jako kobietę żywiołowo wolną i odważną, wiecielenie, i to przebojowe - inteligentnie stosowała na przykład werbalny libertanizm, co w jej przypadku polegało na zasiadniu w fotelu i mówieniu wszystkiego bez ogródek z prawdziwym okrucieństwem - wszystkich monstrualnych sprzeczności, jakie skrywała w sobie ludzka istota, całej niepewności, słabości i bezbronności, drapieżnego indywidualizmu i potrzeby dzielenia się rozpaczą, wreszczcie wielkiej udręki, z jaką reagujemy na otaczającą rzeczywistość, owej rozpaczy, którą mają w sobie mniej przykładni pisarze, ci mniej akademiccy i budujący, ci, którym nie zależy na budowaniu jak najlepszego własnego wizerunku, jedyni, od których niczego się nie uczymy, ale też jedyni, którzy mają rzadką odwagę, by dosłownie obnażać się w swoich tektach - mówić wszystko bez ogródek - ci, których darzę głębokim podziwem, bo tylko oni idą na całość i wydają mi się prawdziwymi pisarzami"  - Enrique Vila-Matas